NHỮNG NHÓM THU NHẬP NÀO ĐƯỢC MIỄN THUẾ TNDN 2026?

Theo Điều 13 Luật Thuế TNDN 2025, các khoản thu nhập dưới đây sẽ được miễn thuế kể từ năm tài chính 2026. Mỗi nhóm phản ánh định hướng ưu tiên của Nhà nước đối với sản xuất xanh, đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững.

1. Nhóm hoạt động nông nghiệp – thủy sản – hợp tác xã

Đây là nhóm được miễn thuế rộng nhất, hướng đến hỗ trợ ngành sản xuất truyền thống và khu vực địa bàn khó khăn.

• Thu nhập từ đánh bắt hải sản, trồng trọt, chăn nuôi, chế biến nông – lâm – thủy sản tại địa bàn khó khăn hoặc đặc biệt khó khăn.

• Thu nhập của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong lĩnh vực nông, lâm, ngư, diêm nghiệp.

• Thu nhập từ các dịch vụ kỹ thuật trực tiếp phục vụ nông nghiệp như: giống cây trồng, thú y, tưới tiêu, bảo vệ thực vật.

Các doanh nghiệp nông nghiệp cần lưu giữ hồ sơ sản xuất, hợp đồng thuê đất, nhật ký canh tác và hóa đơn mua nguyên liệu để chứng minh hoạt động tại địa bàn ưu đãi khi quyết toán thuế.

2. Nhóm nghiên cứu – đổi mới – công nghệ cao

Nhóm này thể hiện chính sách khuyến khích đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển công nghệ tại Việt Nam.

• Thu nhập từ nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

• Thu nhập từ bán sản phẩm công nghệ mới lần đầu áp dụng tại Việt Nam hoặc sản phẩm sản xuất thử nghiệm (miễn thuế tối đa 3 năm).

• Thu nhập từ chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực ưu tiên cho địa bàn đặc biệt khó khăn.

Các doanh nghiệp công nghệ cần lập hồ sơ chứng minh sản phẩm nghiên cứu, quyết định công nhận công nghệ mới, hợp đồng chuyển giao và các văn bản xác nhận của cơ quan có thẩm quyền để được hưởng ưu đãi.

3. Nhóm xã hội – nhân đạo

Nhằm khuyến khích doanh nghiệp tạo giá trị xã hội, nhóm này áp dụng cho các đơn vị sử dụng lao động yếu thế hoặc thực hiện hoạt động nhân đạo.

• Thu nhập từ doanh nghiệp có từ 30% lao động là người khuyết tật, người sau cai nghiện, người nhiễm HIV và có từ 20 lao động trở lên.

• Thu nhập từ hoạt động đào tạo nghề dành cho người dân tộc thiểu số, trẻ em hoàn cảnh đặc biệt hoặc người khuyết tật.

• Các khoản tài trợ, hỗ trợ, bồi thường phục vụ giáo dục, nghiên cứu, đổi mới sáng tạo hoặc từ thiện nếu được sử dụng đúng mục đích.

Doanh nghiệp cần lưu hợp đồng lao động, danh sách nhân sự được ưu tiên, hồ sơ sử dụng tài trợ đúng mục đích để tránh bị truy thu khi thanh tra.

4. Nhóm tài chính – đầu tư

Đây là nhóm được nhiều doanh nghiệp lớn quan tâm do liên quan đến hoạt động góp vốn, cổ phần và đầu tư xanh.

• Thu nhập được chia từ góp vốn, cổ phần, liên doanh trong nước sau khi bên nhận đã nộp thuế TNDN.

• Chênh lệch khi đánh giá lại tài sản trong quá trình cổ phần hóa, sắp xếp doanh nghiệp Nhà nước.

• Thu nhập từ giao dịch tín chỉ carbon, trái phiếu xanh, chứng chỉ giảm phát thải (được Nhà nước công nhận).

• Lãi từ tiền gửi, trái phiếu, tín phiếu thuộc hoạt động được Nhà nước giao, như: Ngân hàng Phát triển Việt Nam, Ngân hàng Chính sách Xã hội, Quỹ tài chính Nhà nước.

Các doanh nghiệp nên phân loại rõ nguồn thu nhập tài chính, lập sổ chi tiết theo từng hoạt động, đồng thời theo dõi biến động tài sản và khoản đầu tư để xác định đúng nhóm miễn thuế.

5. Nhóm đơn vị sự nghiệp và cơ sở xã hội hóa

Nhà nước khuyến khích các hoạt động phục vụ công ích, nên nhóm này tập trung vào giáo dục, y tế, thể thao, văn hóa và môi trường.

• Phần thu nhập không chia của cơ sở xã hội hóa được dùng để tái đầu tư.

• Thu nhập của đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp dịch vụ công cơ bản hoặc hoạt động tại địa bàn đặc biệt khó khăn.

Các đơn vị sự nghiệp cần ghi nhận rõ phần thu nhập được giữ lại, sử dụng đúng mục đích và lưu hồ sơ quyết toán nội bộ để được công nhận miễn thuế.

DOANH NGHIỆP CẦN LÀM GÌ ĐỂ ĐƯỢC HƯỞNG ƯU ĐÃI MIỄN THUẾ TNDN 2026?

Việc được miễn thuế không tự động áp dụng. Doanh nghiệp cần chủ động xác định điều kiện, lập hồ sơ và lưu trữ bằng chứng pháp lý để bảo vệ quyền lợi trước cơ quan thuế.

4 bước ATP khuyến nghị:

1. Rà soát nguồn thu nhập thực tế theo từng nhóm hoạt động.

2. Đối chiếu với Điều 13 Luật Thuế TNDN 2025 để xác định nhóm được miễn thuế.

3. Chuẩn bị hồ sơ chứng minh (báo cáo tài chính, quyết định, biên bản, chứng từ kế toán – thuế).

4. Lưu trữ hồ sơ tối thiểu 10 năm, sẵn sàng khi cơ quan thuế thanh tra, kiểm tra.

CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

1. Doanh nghiệp hoạt động đa ngành có thể được miễn thuế cho một phần thu nhập không?

Có. Theo Điều 13 Luật Thuế TNDN 2025, doanh nghiệp hoạt động nhiều lĩnh vực được miễn thuế theo tỷ lệ doanh thu hoặc lợi nhuận phát sinh từ hoạt động thuộc diện miễn thuế, nếu hạch toán riêng phần thu nhập đó.

2. Doanh nghiệp xã hội có được miễn thuế hoàn toàn không?

Không hoàn toàn. Doanh nghiệp xã hội chỉ được miễn phần thu nhập tái đầu tư cho hoạt động xã hội hóa (theo khoản 12 Điều 13 Luật Thuế TNDN 2025). Phần thu nhập từ hoạt động thương mại thông thường vẫn phải kê khai nộp thuế như doanh nghiệp khác.

3. Các khoản tài trợ nước ngoài cho nghiên cứu hoặc từ thiện có phải nộp thuế không?

Không, nếu sử dụng đúng mục đích. Khoản tài trợ, hỗ trợ từ tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước dùng cho nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, giáo dục hoặc từ thiện được miễn thuế theo khoản 8 Điều 13 Luật Thuế TNDN 2025. Nếu sử dụng sai mục đích sẽ bị truy thu và phạt theo quy định của Luật Quản lý thuế 2019.

TẠM KẾT

Chính sách miễn thuế TNDN 2026 mở ra cơ hội lớn giúp doanh nghiệp giảm chi phí thuế hợp pháp, đồng thời thúc đẩy đầu tư xanh, đổi mới sáng tạo và phát triển xã hội. Tuy nhiên, chỉ doanh nghiệp hiểu rõ và tuân thủ quy định chứng minh nguồn thu nhập hợp lệ mới có thể tận dụng ưu đãi này.